Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία
Ταράττει τους ανθρώπους ού τα πράγματα,
αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.– Επίκτητος –
(Δεν είναι τα πράγματα που μας ταράζουν,
αλλά ο τρόπος που τα βλέπουμε)
Ταράττει τους ανθρώπους ού τα πράγματα,
αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.– Επίκτητος –
Όλα είναι όπως τα βλέπουμε. Πρώτος βγαίνει ο νους, να ερμηνεύσει αυτό που οι αισθήσεις μας εισπράττουν. Ανάλογα με την ερμηνεία που θα δώσει ο νους μας θα δημιουργηθεί ένα συναίσθημα, δηλαδή η τάση (η ενέργεια) προς μια δράση. Ανάλογα με το συναίσθημα που θα παραχθεί θα προβούμε στην αντίστοιχη (σύμφωνα με προηγούμενη μάθηση) δράση / συμπεριφορά.
Τέλος, η συμπεριφορά μας θα ενισχύσει την αρχική μας σκέψη. Και είναι σε αυτό το σημείο όπου εγκαθίσταται / εδραιώνεται ένα «πρόγραμμα» συμπεριφοράς. Έτσι, την επόμενη φορά που οι αισθήσεις μας θα εισπράξουν ένα παρόμοιο ερέθισμα, θα συμπεριφερθούμε με τον ίδιο τρόπο.
Για παράδειγμα, συνειδητοποιώ ότι έχω κάνει ένα λάθος στη δουλειά μου. Με διακατέχει συναίσθημα φόβου, απόρροια της σκέψης μου. Αποφασίζω να αποφύγω να μιλήσω για το λάθος μου στον προϊστάμενό μου, καθοδηγούμενος από το φόβο μου. Επιβεβαιώνω και εγκαθιστώ με αυτόν τον τρόπο την πεποίθηση ότι το λάθος αποτελεί κίνδυνο για μένα και παράλληλα εγκαθιστώ την αποφυγή ως στρατηγική αντιμετώπισης του κινδύνου.
Γιατί όμως σκεφτόμαστε όπως σκεφτόμαστε; Γιατί βλέπουμε έναν κίνδυνο όταν στην πραγματικότητα δεν είναι εκεί;
Στη Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία, ο τρόπος σκέψης που δυσχεραίνει την προσαρμογή και τη λειτουργικότητά μας λογίζεται ως διαστρεβλωμένος, ενώ τις διαστρεβλώσεις αυτές τις ονομάζουμε γνωστικά σφάλματα.
Στην πραγματικότητα όμως ο νους μας δεν κάνει ποτέ λάθος. Το περιεχόμενο που παράγει βρίσκεται σε απόλυτη αντιστοιχία με τα βαθύτερα γνωστικά δομικά στοιχεία που ονομάζουμε πεποιθήσεις. Οι πεποιθήσεις περιλαμβάνουν όλα όσα πιστεύουμε για εμάς, για τον κόσμο, αλλά και για τον τρόπο που νομίζουμε ότι πρέπει να λειτουργούμε μέσα σε αυτόν.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία βοηθά στην τροποποίηση των δυσλειτουργικών σκέψεων, πεποιθήσεων και συμπεριφορών, χρησιμοποιώντας γνωστικές και συμπεριφορικές τεχνικές και είναι σήμερα, βασει ερευνών, το ισχυρότερο θεραπευτικό μοντέλο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του άγχους.
Η ΓΣΘ…